KKTC’de “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” Paneli gerçekleştiriliyor

Taha Can GÜRLEK – Yusuf Bahadır AYDIN

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından organize edilen “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” panel serisinin bugünkü oturumu, Concorde Otel’de gerçekleştirildi. Panel, sinevizyon gösterimiyle başlarken, ardından KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un konuşmalarıyla devam etti. Altun, panele video konferans yoluyla katıldı. Konuşmaların ardından panel oturumları başladı.

Büyükelçi Başçeri: BM çözümsüzlüğe hizmet ediyor

Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, konuşmasında BM’nin Kıbrıs meselesindeki tutumuna yönelik dikkat çekici değerlendirmelerde bulundu. Kıbrıs sorununun uzun yıllardır BM’nin gündeminde olmasına rağmen çözüme kavuşturulamadığını vurgulayan Başçeri, “Geçen sene adadaki 60. yıl dönümünü kutlayan BM Barış Gücü, bir 60 yıl daha kalmak için çözümsüzlüğe hizmet etmeye devam etmektedir” dedi.

BM Barış Gücü’nün, dünyada eşi benzeri görülmemiş bir şekilde yalnızca meselenin bir tarafı tarafından finanse edildiğine dikkat çeken Başçeri, “Dünyadaki örneklerine baktığınızda bu tektir. Ev sahibi ülke barış gücünü finanse etmektedir. KKTC sınırları içinde, ev sahibi ülke anlaşması imzalamadan faaliyet göstermesi, KKTC’nin resmi makamlarının iyi niyetli iş birliğine borçlu olduğu unutulmamalıdır” ifadelerini kullandı.

Başçeri, her yıl KKTC’nin onayı alınmadan, yalnızca Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin verdiği rıza ile BM Barış Gücü’nün görev süresinin uzatıldığını belirterek, bu durumun barış gücünün meşruiyetini sorgulattığını söyledi. BM’nin adadaki iki tarafa eşit davranmadığını vurgulayan Başçeri, “Rum tarafının çok sayıda ara bölge ihlaline göz yumulurken, insani bir proje olan Yiğitler-Pile yolunun yapımının hakkaniyetsiz bir şekilde engellenmesi, tarafsız olunmadığını bir kez daha ortaya koymuştur” dedi.

“Adadaki barışı Türk Silahlı Kuvvetleri sağladı”

Büyükelçi Başçeri, Kıbrıs’ta barışın 1974 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından sağlandığını belirterek, “Bu barışın yılmaz koruyucusu olmaya devam edeceğiz” dedi. BM ve dünya kamuoyunun, Kıbrıs Türk halkına başarısızlığı kanıtlanmış modelleri dayatmasının kabul edilemez olduğunu vurgulayan Başçeri, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs meselesindeki adil yaklaşımına güvendiklerini belirtti. “Genel Sekreter Guterres’in, adada taraflar arasında ortak bir zemin bulunmadığını kayda geçirmesi, adil yaklaşımının önemli bir göstergesidir” diye konuştu.

Ertuğruloğlu: BM ev sahipliğindeki görüşmeler artık iki Devlet arasında

Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu ise panelde yaptığı konuşmada, Cenevre’deki zirveye katılım sürecinde yaşananlara değindi. Rum tarafının, toplantıda yer almasına itiraz ettiğini belirten Ertuğruloğlu, “Çünkü 2021 yılına kadar olan müzakere görüşmeleri, BM himayesinde toplumlar arası görüşmeler olarak nitelendirildiği için dışişleri bakanları toplantılara alınmadı. Bakanların katılması, hükümetlerinin varlığını ifade edeceğinden geçmişte hep toplantıların dışında kaldım” dedi.

Ancak 2021’de yapılan müzakerelerde toplantı salonunda yer aldığını hatırlatan Ertuğruloğlu, “Bize göre orada olmamın nedeni, artık görüşmelerin toplumlar arası değil, iki devlet arasında gerçekleşmesiydi. O dönem Rum tarafı itiraz etmedi ama bu kez itiraz edildi. BM ise 2021’deki toplantıların kayıtlarını inceledi ve benim içeride olduğumu görünce toplantıya katılım sağlandı” şeklinde konuştu.

Altun: Dünya beşten büyüktür

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, panelde yaptığı video konferans konuşmasında, küresel adalet ve eşitlik konularına vurgu yaptı.

Altun, “Türkiye Cumhuriyeti İletişim Başkanlığı olarak dünyada adalet, kapsayıcılık ve eşitlik ilkelerine dayalı bir düzenin mümkün olduğuna inanıyor ve bu vizyona kararlılıkla bağlı kalıyoruz” dedi.

Stratcom Public Forum kapsamında 20 farklı ülkede düzenlenen panellerle Türkiye’nin uluslararası vizyonunu daha geniş kitlelere ulaştırmayı hedeflediklerini belirten Altun, “Bugün dünya, insanlığı etkileyen küresel sorunların çözümünde önemli bir yol ayrımında. Çok taraflılık ilkesi zemin kaybederken, uluslararası örgütlerin etkili çözümler bulma kapasitesi giderek sorgulanır hale gelmektedir” ifadelerini kullandı.

BM’nin meşruiyet ve kapsayıcılık eksikliklerinin, barış ve güvenlik sağlama misyonunu zayıflattığını vurgulayan Altun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Dünya beşten büyüktür” ve “Daha adil bir dünya mümkündür” söylemlerinin, uluslararası sistemin adalet temelinde yeniden inşa edilmesi gerektiğini vurgulayan güçlü bir çağrı olduğunu belirtti.

Altun, “Cumhurbaşkanımızın bu yaklaşımı, BM’nin yeniden yapılandırılıp daha şeffaf, daha kapsayıcı ve daha hesap verilebilir bir yapıya kavuşması bakımından uluslararası farkındalığın artmasına önemli bir katkı sağlıyor” dedi.

Panelistler ve Moderatör

Panelin moderatörlüğünü İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Turgay Yerlikaya üstlendi. Panelde konuşmacı olarak yer alan isimler ise şöyle:

Prof. Dr. Neriman Saygılı (Girne Amerikan Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı)

Mete Tümerkan (Kıbrıs Medya Grubu Genel Yayın Yönetmeni)

Prof. Dr. Deniz İşçioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi İşletme Bölümü Öğretim Görevlisi)

Doç. Dr. Murat Tüzünkan (Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı)

Yard. Doç. Dr. Zeki Akçam (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi KKTC Rektör Yardımcısı)

Tümerkan: Mevcut sistem ihtiyaçlara yanıt vermiyor

KIBRIS Medya Grubu Genel Koordinatörü ve Genel Yayın Yönetmeni Mete Tümerkan, panelde yaptığı konuşmada uluslararası sistemin artık günümüz ihtiyaçlarına cevap vermediğini belirtti. Tümerkan, “Kaynaklar kıtlaştı, gelişmiş ülkeler farklı arayışlar içinde. Herkes kendi egemen olduğu alanları korumaya ve geliştirmeye çalışıyor. BM Güvenlik Konseyi’nde beş daimi üyenin veto hakkına sahip olması, adaletin sağlanamaması anlamına geliyor. Bu ülkeler istemediği sürece hiçbir karar alınamıyor” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Dünya beşten büyüktür’ söyleminin uluslararası düzlemde büyük yankı uyandırdığını belirten Tümerkan, bu söylemin birçok ülke tarafından desteklendiğini ancak mevcut sistemden fayda sağlayan büyük güçlerin bu değişime sıcak bakmadığını vurguladı. “Bu beş ülke, kendi pozisyonlarını korumak ve yeni dünya düzeninde de söz sahibi olmaya devam etmek için çaba gösteriyor. Ancak dünya artık iki kutuplu sistemden çok kutuplu bir düzene evrildi. Konuya bağlı olarak değişen müttefiklik ilişkileri ortaya çıktı. Türkiye, bu değişen düzende kendini yeniden konumlandırarak güçlü bir bölgesel aktör olarak öne çıkıyor” dedi.

Tümerkan, Türkiye’nin uluslararası arenadaki artan etkisinin Kıbrıs meselesine de yansıdığını ifade ederek, “Önceden azınlık hakları, kanton yönetimi ve federasyon konuşurken, şimdi iki devletli çözümü tartışıyoruz. Bu, sabırlı ve kararlı politikalarla elde edilen bir başarıdır” dedi.

Kıbrıs konusunun uzun vadeli ve sabır gerektiren bir süreç olduğunu belirten Tümerkan, Türkiye’nin 5+1 formatındaki Cenevre görüşmelerinde aktif rol almasının, bölgedeki gücünü ve kararlılığını gösterdiğini ifade etti. “Cenevre görüşmelerinde federasyon görüşmelerine dönülmeyeceği net bir şekilde ortaya kondu. Türkiye’nin artan gücü sayesinde artık yeni bir politika yürütüyoruz ve bu politika daha adil, sürdürülebilir ve kalıcı bir barışı hedefliyor” diye ekledi.